توزیع های مهم لینوکس، تفاوت میان توزیع‌ها
توزیع‌های مهم لینوکس
اگر شخصی بگوید که روی رایانه اش «لینوکس» اجرا میکند، معمولاً منظورش این نیست که کرنل را به تنهایی اجرا میکند، بلکه منظورش این است که یک محیط نرم افزاری بر پایه لینوکس را اجرا میکند که به آن یک توزیع لینوکس میگویند، که معمولاً شامل پوسته (bash)، ابزار های خط فرمان که معمولاً مربوط به پروژه GNUهستند، سرور گرافیک X.Org و یک محیط دسکتاپ مانند KDE و Gnome، و چندین نرم‌افزار ضروری مانند مرورگر وب، ابزار های آفیس و … میباشد.
یک فرد میتواند به تنهایی تمامی این ابزار ها را گردآوری و نصب کند، اما اکثر کاربران ترجیح میدهند از یک مجموعه نرم‌افزار پیش ساخته یا به عبارتی دیگر، یک توزیع لینوکس، استفاده کنند.
نخستین توزیع های لینوکس در اوایل ۱۹۹۲ تولید شدند، که البته همه ی آنها متوقف و فراموش شده اند. قدیمی ترین توزیعی که همچنان نیز فعال است، Slackware میباشد که در جولای ۱۹۹۳ برای نخستین بار منتشر شد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد توزیع‌های لینوکسی میتوانید به وبسایت Distrowatch.com مراجعه کنید.
رد هت (Red Hat)
ردهت در ۱۹۹۳ توسط ACC Corporation پایه گذاری شد. در ۱۹۹۵، باب یانگ، بنیان گذار شرکت، سهام Marc Ewing را که در ۱۹۹۴ توزیعی به نام Red hat Linux را منتشر کرده بود خریداری کرد، و نام شرکت را به Red Hat Software تغییر داد. در ۱۹۹۹ ردهت عمومی شد و و هم‌اکنون میتوان از آن به عنوان یکی از بزرگترین شرکت هایی که بر پایه لینوکس و نرم‌افزار آزاد میباشد یاد کرد. ردهت تا ۲۰۰۴ به انتشار Red Hat Linux ادامه داد و پس از آن، شروع به انتشار Red Hat Enterprise Linux یا همان (RHEL) کرد.این توزیع پولی است( اما اپن سورس) و بیشتر در سرور ها و مراکز اطلاعاتی استفاده میشود.
فدورا
فدورا تقبا توسط ردهت کنترل میشود و بیشتر از آن برای تست قابلیت‌های جدید استفاده میشود. برنامه‌ها و ایده‌هایی که در فدورا نمایان میشوند، ممکن است دیر یا زود به RHEL اضافه شوند. فدورا برعکس رد هت، پولی نیست و برای دانلود رایگان ارائه میشود. پروژه فدورا توسط کمیته ای مدیریت میشود. اعضای این کمیته توسط جامعه ی توسعه دهندگان و ردهت انتخاب میشوند.
درست است که ردهت تحت لایسنس FOSS که بسیار شبیه به GPL است ارائه میشود، اما میتوان یک سیستم را توزیعی که بر پایه ردهت است اداره کرد، مانند CentOS و scientificLinux که کاملاً بر پایه ردهت هستند اما تمامی برند های ردهت را از خود حذف کرده اند. یعنی میتوانید همان توزیع ردهت را دقیقاً داشته باشید، اما بدون بهره مندی از پشتیبانی رسمی رد هت. البته جا دارد بگویم که توزیع‌های لینوکسی از انجمن‌های اینترنتی قوی برخوردارند که میتوانید سوالاتتان را آنجا مطرح کنید.
دبیان
این توزیع با همکاری داوطلبانی از سراسر دنیا تولید میشود (برخلاف توزیع ردهت که توسط کمپانی حمایت میشود). در ۱۶ آگوست ۱۹۹۳ توسط یان مورداک منتشر شد و نام آن ترکیبی از نام خود او و دوست دخترش دبرا بود. روی این پروژه تا کنون بیش از ۱۰۰۰ داوطلب کار کرده اند. در هر زمان حداقل سه نسخه از این توزیع موجود است:
پکیج های جدید و تصحیح شده در شاخه ی unstable (ناپایدار) قرار دارند. هر پکیجی که پس از مدتی در آن خطایی مشاهده نشود، در شاخه ی testing قرار میگیرد و به طور کامل بررسی میشود و سرانجام به شاخه ی stable کپی میشود. بنابراین فاصله ی زمانی میان دو نسخه ی stable خیلی طولانی است، گرچه برخی آنرا یک مزیت میدانند. این پروژه آزادی‌های زیادی را برای توسعه دهندگان به همراه دارد که آنرا برای پایه ی یک توزیع بسیار مناسب میکند.
اوبونتو
یکی از معروفترین توزیع‌ها بر پایه ی دبیان است که توسط کمپانی بریتانیایی کانونیکال منتشر میشود. هدف آن ارائه ی توزیعی مدرن، پر قابلیت و آسان است که کار با آن برای همه راحت باشد. اوبونتو بر اساس شاخه ی unstable دبیان منتشر میشود و اکثر پکیج های دبیان را استفاده میکند، گرچه پکیج های دبیان و اوبونتو از لحاظ ساختاری کاملاً همسان نیستند. اوبونتو در یک چرخه شش ماهه نسخه های جدیدش را منتشر میکند، و هر دوسال یکبار یک نسخه ی LTS (Lont-term support) را منتشر میکند که تا پنج سال پشتیبانی میشود.
دیگر توزیع‌ها
در کنار توزیع‌های معرفی شده، توزیع‌های بسیاری وجود دارند که همچنان در توسعه ی فعال و دارای طرفداران بسیاری هستند. مانند لینوکس مینت، آرچ و جنتو. همچنین اندروید، که از هسته ی لینوکس استفاده میکند و میتواند یک توزیع لینوکس به شمار آید.
تفاوت‌ها و شباهت‌های توزیع‌ها
با وجود اینکه توزیع‌های زیادی از لینوکس وجود دارند، اما تقریباً تمامی آنها برای کار های روزمره به هم شبیه اند. برای مثال، اکثر آنها از bash به عنوان خط فرمان استفاده میکنند. همچنین برخی استاندارد ها نیز از رشد بیرویه تعداد توزیع‌های لینوکسی جلوگیری میکنند. مانند FHS (Filesystem Hierarchy standard) یا LSB (Linux Standard Base) که ویژگی‌هایی مانند ساختار درختی فایل در لینوکس را شامل میشوند و به توسعه دهندگان کمک میکنند تا برنامه هایشان را برای بسیاری از توزیع‌های لینوکس تولید کنند، بدون آنکه نیاز باشد به تفاوت‌ها در سیستم فایل و غیره توجهی داشته باشند.
اما تفاوت‌هایی نیز هست، که مهم ترینشان مدیریت بسته ها (Package management) میباشد. عملیاتی مانند حذف و نصب پکیج ها، که بسته به قالب بندی (فرمت) پکیج به طور متفاوتی انجام میگیرد. برای مثال توزیع دبیان از پکیج های deb و مدیر بسته ی dpkg استفاده میکند و ردهت از پکیج های rpm و مدیر بسته ای به همین نام استفاده میکند. هیچ یک از این مدیر بسته ها از دیگری قویتر نیستند، اما علت اصلی تفاوت توزیع‌های پایه، و توزیع‌های مشتق آنها، همین تفاوت در مدیر بسته هاست. برای مثال، SUSE و فدورا که از ردهت مشتق شده‌اند از rpm و اوبونتو و مینت که از دبیان مشتق شده‌اند از dpkg استفاده میکنند.
درباره این سایت